Hoe daag je jongeren op basis- en voortgezet onderwijs uit tot een duurzaamheidscampagne? Met het project Energy Challenges zien leerlingen wat hun invloed is op de energierekening van de school en hoe ze dit door gedrag kunnen beïnvloeden. Kwartiermaker Ingrid Kloosterman en Jos Schoenmakers, directeur van de Dr. Lammerts van Buerenschool in Zetten, bespreken wat er nodig is om zo’n campagne op school te laten slagen.

Waarom kies je er als directeur voor om zo’n project te gaan doen?

“Heel simpel”, zegt Jos. “We roepen al meer dan een jaar dat we iets met duurzaamheid op onze school moeten doen. We doen er alleen nog te weinig mee. Ik vind het belangrijk dat kinderen bewust over energieverbruik en duurzaamheid nadenken. Het klimaat en alles wat daar mee te maken heeft, is van ons allen. Daar moeten we echt zuinig op zijn. Duurzaamheid is meer dan een post in het onderhoudsplan. Toen Ingrid met het idee van de Energy Challenges op onze school kwam, was ik direct enthousiast.”

Waarom is de school een belangrijke plek om met energiebesparing bezig te zijn?

“Kinderen moeten er mee bezig zijn op een plek waar ze verbinding mee hebben. Waar ze impact kunnen creëren. Ze zijn zo’n 25 uur per week hier in dit schoolgebouw, dus dat zit wel goed. Omdat we dit onderwerp in veel verschillende vakken en projecten kunnen werken, snijdt het mes aan meerdere kanten.”

Wat denk je dat Energy Challenges de school gaat opleveren?

“Het is niet mijn doelstelling om zoveel mogelijk op energiekosten te gaan besparen. Mijn doel is dat kinderen bewust worden van duurzaam gebruik en zuinig zijn op ons klimaat. Ze weten niet hoeveel energie onze school nu verbruikt, dus dan kunnen ze er ook niet naar handelen. Door het inzichtelijk te maken, oplossingen aan te dragen én uit te voeren, zijn ze er actief mee bezig. Als ze er thuis dan ook over gaan nadenken en het bespreken met hun ouders, dan brengen we een gedragsverandering teweeg.”

Maar de leerkrachten krijgen er wel een flinke taak bij zo..

“Dat was inderdaad ook mijn eerste gedachte, maar daar is gelukkig goed over nagedacht. Dit project kost mijn medewerkers relatief weinig voorbereiding en tijdens de uitvoering is er onderwijsbegeleiding vanuit Marant. Die extra begeleiding was voor mij een belangrijke voorwaarde. Het programma wordt aangepast aan de filosofie van onze school.”

“Razende reporters van de Energy Challenges helpen kinderen uit groep 7 en 8 gedurende de periodes dat ze aan dit onderwerp werken”, vult Ingrid aan. “We proberen de school zoveel mogelijk te ontzorgen.”

Wat is een typisch voorbeeld waar de kinderen enthousiast van worden?

“We doen bij iedere school een warmtescan,” laat Ingrid zien. “Je krijgt dan goed inzichtelijk waar de warmte uit de school ‘ontsnapt’. Dat spreekt de kinderen enorm aan. De oplossingen die ze samen bedenken en toepassen kunnen ze gelijk in de energiemanager bekijken. Daarin zien ze van uur tot uur het energieverbruik van de school en kunnen ze vergelijkingen maken met tabellen.”

“De kinderen zijn onder de indruk van alles wat je concreet kunt maken. En dan ontstaat er enthousiasme; wat kunnen we nog meer doen om het verbruik omlaag te krijgen? Daar gaan ze ook aan rekenen. Maar nog belangrijker: ze gaan thuis ook kijken hoe het anders kan.”

Zo’n project is vast niet gratis. Toch is het de investering waard?

“Energy Challenges kost €12,50 per kind over de hele school, maar je krijgt er een energiescan met een adviesrapport, de campagne met begeleiding op school en enthousiaste kinderen die bewust omgaan met energie voor terug”, zegt Ingrid. “Uit ervaringen van Energy Challenges bij andere scholen bespaar je zo’n €15 per kind op het energieverbruik van de school.”

“Ook al verdien ik het niet direct terug”, vult Jos aan, “ik vind het een waardevolle investering voor de school en voor de kinderen. Mijn bestuur stimuleert mij op proactieve wijze om geld te besteden aan verantwoorde projecten. Als ik een meevaller heb, dan kan ik dat besteden aan de school, de kinderen en het team. En we bespreken dit soort projecten in de kinderraad. Op de vraag of zij het ook een goed project vonden kwam een duidelijke ja.”